Ból mięśni i stawów rąk oraz ramion to stosunkowo częsta przypadłość, która może być spowodowana przeciążeniem, kontuzją i różnego typu schorzeniami. Jeśli ból nie mija, należy skontaktować się z lekarzem oraz wykonać wszystkie konieczne badania. Na tej podstawie będzie możliwe wdrożenie leczenia, które w wielu przypadkach obejmuje fizjoterapię. Do jednych z jej metod zaliczana jest wibroterapia. Wyjaśniamy, w jaki sposób działa i w jakich dolegliwościach rąk może pomóc.
Ból ramion przyczyny
Ból w ramieniu obejmuje najczęściej mięśnie, ścięgna, kości oraz otaczające je struktury. Może być krótkotrwały lub przewlekły. W zależności od przyczyny, może się pojawiać w różnych momentach, być powiązany z ruchem lub nasilać się w spoczynku. Najczęściej związany jest z uszkodzeniem tkanek otaczających staw, chorobą zwyrodnieniową, może być również wynikiem chorób zapalnych, a także problemów zdrowotnych niezwiązanych z narządem ruchu. Ból lewego barku może sugerować wczesny zawał lub problemy kardiologiczne. Najczęściej spotykaną przyczyną bólu barku są urazy, przeciążenia, powtarzalne mikroprzeciążenia powstające w trakcie codziennych czynności czy uprawiania sportu.
Ból barków i ramion
Ból ramion to bardzo złożony problem mający różne podłoże. Najczęstsze przyczyny bólu barku to zwyrodnienia stawu, uszkodzenie stożka rotatorów, zapalenie kaletki podbarkowej, zespół cieśni podbarkowej (zespole ciasnoty podbarkowej),oraz zamrożony bark. Czasem przyczyną jest podnoszenie ciężkich przedmiotów i wystarczy użycie leku miejscowo znieczulającego i zimne okłady
Wszystkie te schorzenia wymagają pełnej diagnostyki i prawidłowego postępowania. W leczeniu ich najczęściej stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwbólowe oraz fizykoterapię. Często stan i zaawansowanie choroby powoduje konieczność leczenia operacyjnego. Ból ramion często powiązany jest z ograniczeniem ruchu i zmniejszonym komfortem codziennego funkcjonowania. Przewlekły ból może również podnosić poziom stresu oraz wywoływać ból głowy. Leczenie bardzo często jest czasochłonne i wymaga ścisłej współpracy pacjenta z lekarzem prowadzącym. Nie należy tutaj bagatelizować roli fizykoterapii zarówno tej prowadzonej przez specjalistów jak i tej domowej.
Uszkodzenie stożka rotatorów
Do tego rodzaju uszkodzenia pierścienia rotatorów dochodzi najczęściej u osób po 40 roku życia. Uszkodzenie stożka rotatorów często związane jest z ciasnotą podbarkową (zespół cieśni podbarkowej). Stożek rotatorów to ścięgna czterech mięśni, które stabilizują staw ramienny. W wyniku zmian zwyrodnieniowych lub uszkodzenia dochodzi do naderwania ścięgna lub jego całkowitego zerwania. Ból barku narasta powoli i występuje przy unoszenia ramienia do góry. Bóle barku uniemożliwiają również sen na zajętym boku. Dochodzi do ograniczenia funkcji kończyny górnej.
Zespół cieśni podbarkowej
Podstawą rozpoznania w tym przypadku jest wywiad lekarski (lekarza rodzinnego), badanie kliniczne i badania obrazowe. Uszkodzenia pierścienia rotatorów ma dwa główne podłoża, wiek pacjenta gdy jest on jednym z objawów starzenia się organizmu lub uraz wynikający z wypadku lub kontuzji w czasie uprawiania sportu. Leczone operacyjnie są tylko urazy wynikające z urazów i uszkodzeń mechanicznych. Lekarz może wprowadzić leczenie farmakologiczne, stabilizację barku i kości ramiennej.
Zespół ciasnoty podbarkowej
Gdy w wyniku stanu zapalnego przestrzeni podbarkowej lub powstania wyrośli kostnych następuje zablokowanie naturalnego płynnego ruchu wślizgiwania się kości ramiennej pod wyrostek barkowy dochodzi do zespołu ciasnoty podbarkowej. Dochodzi wtedy do powstawania bólu ramienia/ból barku o ostrym przebiegu, nasilającym się wraz z ruchem. Przyczyny powstawania tej dolegliwości mogą być różne, długotrwałe wykonywanie ruchów rękami nad głową może uszkodzić pierścień rotatorów, co zwęża przestrzeń podbarkową. Do powstania zespołu ciasnoty podbarkowej przyczynia się również przebyte zapalenie kaletki podbarkowej. Wśród czynników może być degeneracja mięśnia nadgrzebieniowego oraz wcześniej wspomniane uszkodzenie pierścienia rotatorów. Ból barku może być odczuwalny głównie podczas wykonywania czynności z rękoma uniesionymi do góry w obrębie barku, jak również w czasie spania na chorym ramieniu. Najczęściej w przypadku zespołu ciasnoty podbarkowej zaleca się odpoczynek, zmniejszenie bólu ramienia i obrzęków odpowiednimi lekami oraz ograniczenie aktywności fizycznej. Podstawą leczenia zachowawczego jest również fizjoterapia oparta na ćwiczeniach. Terapia ruchowa powinna koncentrować się na wzmocnieniu stożka rotatorów i mięśni stabilizujących łopatkę. W przypadku w którym leczenie zachowawcze nie przynosi pożądanych efektów, może być konieczne leczenie operacyjne w obrębie ramienia.
Zamrożony bark
Bark zamrożony czyli inaczej zarostowego zapalenia torebki stawowej może dojść w wyniku uszkodzenia stożka rotatorów lub chorób nie związanych bezpośrednio ze stawem ramiennym czyli chorobami tarczycy, cukrzycą czy zawałem serca. Schorzenie to charakteryzuje się dużym ograniczeniem ruchomości stawu barkowego, któremu towarzyszy narastający ból barku. Dolegliwości te znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie chorego. Dolegliwości związane z bólem ramienia, również uniemożliwia pacjentowi spanie na chorym barku. Najczęściej dolegliwości stopniowo ustępują w miarę prowadzenia leczenia. W zależności od stopnia ograniczenia ruchu może to trwać od kilku do kilkunastu miesięcy. Podstawą leczenia są odpowiednie ćwiczenia i fizykoterapia, czasem konieczne jest wykonanie wstrzyknięć steroidów, a także zastosowanie NLPZ i innych leków, niekiedy konieczna jest interwencja chirurgiczna. Często jednak spotykane jest niepełne wyzdrowienie, a dolegliwości wracają w barku przeciwnym.
Choroba zwyrodnieniowa stawu barkowego
W konsekwencji stanów zapalnych, silnych przeciążeń mechanicznych lub urazów stawu barkowego dochodzi bardzo często do zniszczenia chrząstki stawowej i pozostałych struktur wokół niego. Jest to główna przyczyna powodująca ból ramienia u osób powyżej 60 roku życia. Często ból ramienia powiązany jest również z ograniczeniem ruchu i występowaniem bolesności uciskowej. Zmiany zwyrodnieniowe mogą pojawiać się po urazach, przeciążaniach, u osób z niestabilnością stawu czy też u osób przewlekle chorych, np. na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Poza leczeniem przeciwbólowym i rehabilitacją, w niektórych przypadkach należy rozważyć leczenie zabiegowe. W przypadku choroby zwyrodnieniowej stawu barkowego bardzo istotna jest profilaktyka i odpowiednie zapobieganie powstawaniu stanów zapalnych i przeciążeń. Aktywność fizyczna usprawniająca stawy barkowe, prawidłowa higiena pracy i zdrowe nawyki mogą zmniejszyć prawdopodobieństwo powstawanie zwyrodnień powierzchni stawowych.
Uszkodzenie ścięgna głowy długiej bicepsa
Powodem bólu ramion i barków może być również uszkodzenie głowy długiej mięśnia dwugłowego. Powstaje on najczęściej w wyniku urazu. W przypadku długotrwałego stanu zapalnego stosuje się wstrzyknięcie steroidu który ma za zadanie „wyciszyć stan zapalny”. Zerwanie ścięgna głowy długiej bicepsa bardzo rzadko wymaga leczenia operacyjnego. Najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze i odpowiednio dobraną fizykoterapię. Ta forma leczenia daje najlepsze rezultaty.
Ból ramion w nocy
Bór stawu barkowego pojawiający się w nocy bardzo często dotyczy jednego ramienia. Może być związany z zapaleniem struktur okołostawowych. Jeżeli ból nasila się po położeniu na chorym stawie barkowym może to świadczyć o uszkodzeniu stożka rotatorów lub zespołem ciasnoty podbarkowej. Są to dwie dolegliwości objawiające się ostrym, wybudzającym bólem. Również zwyrodnienia stawu barkowego, reumatoidalne zapalanie stawów czy łuszczycowe zapalenie stawów może dawać objawy nocnego bólu ramion. W tym przypadku pomocne wydają się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz odpowiednio wdrożona fizykoterapia mająca na celu zmniejszenie bolesnych napięć mi odczuwanego dyskomfortu. Formą fizykoterapii pomocnej w przypadku bólu ramion jest wibroterapia.
Ból ramion w spoczynku
Ból ramienia w spoczynku pojawia się w przebiegu wielu chorób zarówno reumatycznych, zwyrodnieniowych, jak i w wyniku urazu mechanicznego. Zapalenie stawu barkowego może być objawem rozwijającego się reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) lub dny moczanowej, łuszczycowe zapalenie stawów również często objawia się bólem ramion. Czynników wywołujących zarówno krótkotrwały jak i przewlekły ból ramienia jest bardzo dużo. Dlatego tak istotne jest prawidłowe zdiagnozowanie jego przyczyn. Najczęściej w czasie diagnozowania wykorzystuje się metody obrazowe, czyli rtg, rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową. Z pewnością nie można bagatelizować bólu w okolicy ramienia ponieważ nie leczony może doprowadzić do trwałego upośledzenia ruchu w stawie.
Bóle w obrębie rąk i ramion wynikający z przeciążeń lub niedoborów
Wśród jednych z przyczyn bólu odczuwanego w obrębie rąk i ramion wymienia się bóle powysiłkowe. Występują one po przeciążeniu mięśni i stawów zbyt intensywnym treningiem lub pracą. Ma to miejsce szczególnie wtedy, kiedy wykonuje się serie powtarzalnych ruchów, używając do tego tych samych mięśni. Przykładem sportów, które mogą powodować tego rodzaju bóle są tenis czy boks. Wówczas należy zadbać o prawidłową regenerację, wypoczynek i sen.
Ramiona i ręce bolą często z całkowicie przeciwnych przyczyn – w sytuacji, w której zmuszeni jesteśmy przez długi czas przebywać w tej samej pozycji np. przed komputerem, co powoduje nadmierne napięcie mięśni. Ten rodzaj bólu można rozpoznać przede wszystkim po tym, że obolałe okolice są nieco twardsze, ból jest stały i nasila się pod wpływem dotyku.
Powodem bólu w obrębie omawianych okolic mogą być także rozmaite skurcze i niedobory witamin, w szczególności magnezu czy witaminy B6.
Ból spowodowany chorobami zwyrodnieniowymi
U osób dorosłych po 40. roku życia powodem bólu rąk i ramion mogą być choroby zwyrodnieniowe. Ból zwyrodnieniowy rozpoznaje się, kiedy pacjent zauważa u siebie sztywność stawu i ograniczoną ruchomość. Często pojawiają się także zniekształcenia stawu lub trzeszczenie w czasie ruchu. Warto pamiętać o tym, że ból ręki lub ramion może być spowodowany również zmianami w obrębie kręgosłupa – wcale nie musi wiązać się z uszkodzeniem w okolicy, w której odczuwamy ból.
Choroby zwyrodnieniowe pojawiają się samoistnie lub po urazach i chorobach, również autoimmunologicznych, które obecnie dotyczą coraz większej części społeczeństwa. Ryzyko występowania chorób zwyrodnieniowych rośnie pod wpływem obecności czynników takich jak otyłość, częste przenoszenie ciężkich przedmiotów lub długotrwałe przebywanie w jednej pozycji.
Ból o charakterze zapalnym mięśni lub stawów rąk i ramion
Ból o charakterze zapalnym opisywany jest jako tępy i wyjątkowo nieprzyjemny. Współwystępuje z nim zwiększona sztywność, szczególnie w okresie po spoczynku, niewielki obrzęk, zaczerwienienie lub odczucie ciepła w okolicy obolałego miejsca.
Jest związany z uszkodzeniem tkanek miękkich i stawów w narządzie ruchu. Ponieważ ręce i ramiona są nieustannie wykorzystywane podczas wykonywania wszystkich podstawowych czynności, to są na niego nieco bardziej narażone niż pozostałe struktury. U podstaw bólu o charakterze zapalnym mogą leżeć rozmaite choroby, dlatego wymaga on szeroko zakrojonej diagnostyki i skutecznego leczenia.
Ból neurologiczny rąk i ramion – możliwe przyczyny
Ból rąk i ramion występuje na skutek nieprawidłowego funkcjonowania układu nerwowego lub w związku z chorobami neurologicznymi. Przykładem takich chorób może być stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona czy nowotwory ośrodkowego układu nerwowego. Ból sam w sobie stanowi również oddzielną jednostkę chorobową, która podlega leczeniu.
Bóle neurologiczne mogą pojawiać się w wyniku neuropatii, czyli uszkodzenia lub stanu zapalnego w obrębie nerwów obwodowych. To z kolei wywołuje zaburzenia czuciowo-ruchowe, a także mrowienie, pieczenie, drętwienie i inne dolegliwości. Neuropatie pojawiają się w przebiegu chorób takich jak stwardnienie rozsiane, borelioza, półpasiec czy nowotwory. W przypadku neuropatii ból ręki może być zlokalizowany w jej zewnętrznej części lub obejmować palce.
Ból pourazowy stawu ramiennego i rąk
Staw ramienny to jeden z takich stawów, które najczęściej ulegają kontuzjom (zaraz po uszkodzeniach kończyn dolnych). Kontuzje w stawie ramiennym dotyczy to nie tylko sportowców. Uraz może się zdarzyć podczas wykonywania codziennych czynności lub nieprzewidzianych wypadków np. przy podnoszeniu ręki do góry. Staw ten jest szczególnie narażony na urazy głównie w związku ze swoją dosyć skomplikowaną budową i dużą ruchomością. Często promieniuje i odczuwalny jest również ból w stawach łokciowych.
Okres leczenia kontuzji stawu barkowego, ramiennego lub ręki może trwać nawet do roku. Pomocne w tym czasie jest ograniczenie aktywności fizycznej, korzystanie z fizjoterapii, w tym wibroterapii, lub wdrożenie farmakologii. W przypadku najbardziej skomplikowanych urazów konieczne może być leczenie operacyjne. Nie zaleca się używanie leków przeciwbólowych, które tylko łagodzą ale nie naprawiają staw barkowy.
Przy urazie często
Ból ramienia jak leczyć
Ból barku i ból ramienia najczęściej leczy się przez postępowanie zachowawcze. Ograniczenie ruchu, zmniejszenie obciążeń i odpowiednio dobraną fizykoterapię. Coraz częściej w leczeniu bólu ramienia stosowana jest wibroterapia. W konkretnych przypadkach w celu zmniejszenia bólu i stanu zapalnego stosowane są leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, czyli niesteroidowe leki przeciwzapalne i steroidy. W skrajnych przypadkach może być konieczne leczenie operacyjne przywracające sprawność stawu barkowego. Przeczytaj co możesz zrobić gdy dokucza Ci chroniczny ból ramienia lub innej partii ciała.
Przeciwbólowe działanie wibroterapii
Skuteczność wibroterapii w leczeniu bólu wynika z jej wielopoziomowego działania. Drgania emitowane przez urządzenia do wibroterapii działają zarówno na powierzchowne, jak i głęboko zlokalizowane receptory bólowe. Oprócz tego ten rodzaj terapii poprawia przepływ krwi i limfy, co sprzyja odżywieniu tkanek, a dodatkowo podnosi próg bólu pacjenta.
Jeśli ból jest spowodowany nadmiernym napięciem mięśniowym, wibroterapia może skutecznie je obniżyć, a także pomóc wzmocnić mięśnie, co ma znaczenie szczególnie w przypadku bólów wywołanych zbyt słabymi mięśniami podtrzymującymi prawidłową posturę ciała. Wibroterapia stosowana na plecy wspomaga mięśnie przykręgosłupowe oraz mięśnie głębokie, które odpowiadają za utrzymanie postawy i narządów w odpowiednim położeniu.
Wibroterapia nie generuje ryzyka występowania skutków ubocznych, za to gwarantuje długotrwałe efekty przy regularnej terapii. Poprawa zazwyczaj jest odczuwalna już po przeprowadzeniu pierwszego zabiegu.
Dla kogo wibroterapia może być odpowiednim rozwiązaniem?
Wibroterapia doskonale sprawdza się w leczeniu bólu i dyskomfortu o różnej etiologii. Ponadto, jest świetnym przygotowaniem do ćwiczeń fizycznych, korekcyjnych i kompensacyjnych, a także treningu wykonywanego z fizjoterapeutą.
Bardzo dobrze sprawdza się u seniorów, osób z nadwagą oraz z chorobami zwyrodnieniowymi, które powodują ból. Wibroterapia może wspomóc również osoby, które wracają do sprawności po rozmaitych wypadkach i urazach.
Moduł Ręce współpracujący z Modułem Plecy
Ponieważ wibroterapia zaczęła zdobywać coraz większą popularność, na rynek wprowadzono urządzenia, które umożliwiają przeprowadzanie zabiegów w domu. Marka Vitberg doskonale znana każdemu, kto wcześniej zapoznał się z założeniami wibroterapii, skonstruowała Moduł Ręce, współpracujący z Modułem Plecy. Działają one w połączeniu z aparatem bazowym Vitberg RS.
Moduły te mogą swobodnie oddziaływać na cały kręgosłup, ręce, barki oraz szyję, poprawiając krążenie obwodowe, sprawność obręczy barkowej i niwelując ból w tych okolicach. Z powodzeniem mogą pomóc również w objawach towarzyszących bólowi, czyli drętwieniu, wrażeniu sztywności czy nadmiernego napięcia. Skutecznie można je również wykorzystywać je w rehabilitacji i regeneracji potreningowej. Czas trwania pojedynczego zabiegu na plecy i ręce z wykorzystaniem modułów wynosi 30 minut.
Źródła:
Dobrogowski J., Zajączkowska R., Dutka J., Wordliczek J. Patofizjologia i klasyfikacja bólu. Pol. Przegl. Neurol 2011;7(1):20-30.
Domżał T. Ból przewlekły – problemy kliniczne i terapeutyczne. Pol. Przegl. Neurol 2008;4(1):1-8.
Szczudlik A., Jan Dobrogowski J., Wordliczek J., Stępień A. i in. Rozpoznanie i leczenie bólu neuropatycznego: przegląd piśmiennictwa i zalecenia Polskiego Towarzystwa Badania Bólu i Towarzystwa Neurologicznego – część druga. Ból 2014, Tom 15, Nr 3, s. 8-21.
Stambolieva K., Petrova D., Irikeva M., Positive effects of plantar vibration training for the treatment of diabetic peripheral neuropathy: A pilot study. Somatosensory & Motor Research 2017.
Adriano P. Simão, Núbia C. Avelar, Rosalina Tossige-Gomes, Camila D. Neves, Vanessa A. Mendonça Functional Performance and Inflammatory Cytokines After Squat Exercises and Whole-Body Vibration in Elderly Individuals With Knee Osteoarthritis. Arch Phys Med Rehabil Vol 93, October 2012
