Jak wibroterapia poprawia wydajność układu oddechowego?

Badania naukowe dowodzą, że wibroterapia z powodzeniem łagodzi dokuczliwe objawy ze strony układu oddechowego, które utrudniają powrót do pełnej sprawności i aktywności.

Rehabilitacja oddechowa  – w czym tkwi sekret masażu wibracyjnego

Naukowcy wykorzystując w tym celu masaż wibracyjny klatki piersiowej, mają na tym polu wiele sukcesów.

Metoda ta stosowana u pacjentów przewlekle chorujących na choroby układu oddechowego sprowadza się do użycia urządzenia mechanicznego wytwarzającego odpowiednią częstotliwość drgań, czego celem – jak podkreślają eksperci – jest fragmentyzacja oraz przesunięcia wydzieliny z części obwodowych do centralnych płuc (4).

W efekcie, wibroterapia uznana jest dziś za jedną ze skutecznych technik oczyszczania dróg oddechowych (5).

Dziś wibroterapia sugerowana jest również w rehabilitacji po COVID-19 przez rodzimych ekspertów, którzy dostrzegają, że – powodując drgania powietrza w drogach oddechowych – sprzyja usunięciu zalegającej wydzieliny (6).

W jaki sposób masaż wibracyjny wspomaga układ oddechowy

Aby zrozumieć, w jaki sposób wibroterapia pomaga w infekcji dróg oddechowych, przyjrzyjmy się, czym w istocie jest wibracja.

Wibracja to oscylacja mechaniczna, charakteryzująca się okresową zmianą siły i przyspieszenia w czasie. W trakcie procesu wibroterapii, drgania przenoszone są od źródła drgań (aparatu do wibroterapii), do rezonatora (ciała ludzkiego lub jego części – w naszym przypadku płuc).

Wibroterapia jest powszechnie osiągana za pomocą mechanicznej stymulacji urządzeniem, które jest w stanie wygenerować bodziec wibracyjny charakteryzujący się określonymi parametrami.

Odpowiednio ustawiając dwa główne parametry wibroterapii – amplitudę i częstotliwość drgań – oraz miejsce aplikacji, wibroterapia może wywoływać ściśle określone efekty w organizmie (7). 

Wibracje mechaniczne o wysokiej częstotliwości (zwykle w zakresie od 7 do 15 Hz) aplikowane w okolicach klatki piersiowej, powodując oscylacje jej ścian, mogą ułatwiać przepływ śluzu w kierunku środkowych dróg oddechowych, przez co ułatwiają odkrztuszanie plwociny i mogą być stosowane w celu zminimalizowania zatrzymania wydzieliny płucnej i maksymalizacji natlenienia. Wykazano, że mogą zmniejszyć duszność i poprawić czynność płuc. (8).

Pozytywny wpływ wibroterapii na płuca – badania naukowe dają efekty 

W krajach rozwiniętych wibroterapia stała się popularną techniką rehabilitacji płuc z długą tradycją. Gdy wiele lat temu w Australii postanowiono sprawdzić na dużej grupie praktyków, co myślą o tej technice, kwestionariusze rozesłano do fizjoterapeutów zajmujących się pacjentami z chorobami układu oddechowego w 95 losowo wybranych szpitali publicznych w całym kraju. Odsetek odpowiedzi na kwestionariusz wyniósł 81 proc., a zdecydowana większość badanych – aż 96 proc. – przyznała, że stosuje wibroterapię, po prostu widząc jej efekty (9).

Jak przekonują badacze, właściwie stosowana wibroterapia wspomaga wydalanie plwociny, ale może też poprawiać krążenie krwi w płucach, zapobiegać zastojowi żylnemu, rozluźniać mięśnie oddechowe, poprawiać napięcie mięśni całego ciała i wzmacniać mięśnie oddechowe, aby wywołać odruch kaszlu (10).

Na korzystny efekt wibracji mechanicznych połączonych z wentylacją podczas ćwiczeń, od dawna zwracali również uwagę lekarze zajmujący się rehabilitacją pacjentów z mukowiscydozą (11).

Wibroterapia na problemy z oddychaniem i zmęczenie 

Firma Vitberg z Nowego Sącza (od 20 lat prowadzi badania nad wykorzystaniem wibracji w rehabilitacji, medycynie, sporcie oraz kosmetologii) pochwaliła się ostatnio nowym rozwiązaniem.

Ich – znany wśród ekspertów i pacjentów – system Vitberg RS2 został dostosowany do nowych potrzeb i wzbogacony o nowe funkcje. 

Oprogramowanie urządzenia zostało tak zmodyfikowane, by parametry wibracji były dostosowane do specyfiki schorzeń układu oddechowego. 

Wśród nowych trybów wibracyjnych systemu Vitberg RS2 (Recovery System 2) znalazł się m.in. program Oxy, który ma na celu zwiększyć wydajność układu oddechowego, uruchomić mechanizmy prawidłowej wentylacji i zmniejszyć zmęczenie.

Nowosądeccy weterani wibroterapii zalecają, by aparat Vitberg RS2 – w celu maksymalizacji efektywności działania – stosować w pozycji leżącej na brzuchu, co jest zbieżne ze wskazaniami naukowców (13).

Źródła:

1. Purushothama Rao Tata, Hiroaki Katsura, Vishwaraj Sontake, Aleksandra Tata, Scott H. Randell, Ralph S. Baric ; Human Lung Stem Cell-Based Alveolospheres Provide Insights into SARS-CoV-2-Mediated Interferon Responses and Pneumocyte Dysfunction; Cell Stem Cell, Oct. 21, 2020. DOI: 10.1016/j.stem.2020.10.005
2. M. Ackermann, S. E. Verleden; Pulmonary Vascular Endothelialitis, Thrombosis, and Angiogenesis in COVID-19; July 9, 2020; N Engl J Med 2020; 383:120-128 ; DOI: 10.1056/NEJMoa2015432.
3. Sancho, P. T.; Gandarias, P. A.; González, R. S.; Gurumeta, A. A. (2020): Fisioterapia respiratoria con cinturones de vibración en el paciente crítico COVID-19 en posición de prono, Revista espanola de anestesiologia y reanimacion 67 (8), s. 481–482. DOI: 10.1016/j.redar.2020.06.014.
4. Marta Majewska-Pulsakowska, Aleksandra Królikowska; Zalecenia, dotyczące prowadzenia fizjoterapii pacjentów dorosłych ze zdiagnozowanym COVID-19, Wrocław 2020; s. 9-10; https://www.umed.wroc.pl/sites/default/files/files/aktualnosci/2020/11/Zalecenia_dotyczace_prowadzenia_fizjoterapii_pacjentow_doroslych_ze_zdiagnozowanym_COVID_19.pdf
5. Raab, Anja M.; Michel, Franz (2020): Significant demands on healthcare resources during the COVID crisis, Spinal cord 58 (6), s. 728–729. DOI: 10.1038/s41393-020-0482-y.
6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie programu pilotażowego w zakresie rehabilitacji leczniczej dla świadczeniobiorców po przebytej chorobie COVID-19; https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200001246
7. Celletti, Claudia; Suppa, Antonio; Bianchini, Edoardo; Lakin, Sheli; Toscano, Massimiliano; La Torre, Giuseppe i wsp. (2020): Promoting post-stroke recovery through focal or whole body vibration: criticisms and prospects from a narrative review, Neurological sciences: official journal of the Italian Neurological Society and of the Italian Society of Clinical Neurophysiology 41 (1), s. 11–24. DOI: 10.1007/s10072-019-04047-3.
8. Cheng, Yuan-Yang; Chen, Chin-Ming; Huang, Wei-Chun; Chiang, Shang-Lin; Hsieh, Pei-Chun; Lin, Ko-Long i wsp. (2021): Rehabilitation programs for patients with COronaVIrus Disease 2019: consensus statements of Taiwan Academy of Cardiovascular and Pulmonary Rehabilitation, Journal of the Formosan Medical Association – Taiwan yi zhi 120 (1 Pt 1), s. 83–92. DOI: 10.1016/j.jfma.2020.08.015.
9. McCarren, Bredge; Alison, Jennifer; Lansbury, Gwen (2003): The use of vibration in public hospitals in Australia, Physiotherapy Theory and Practice 19 (2), s. 87–98. DOI: 10.1080/09593980307956.
10. Cheng, Fanjun; Zhang, Yu (2020): The Clinical Diagnosis and Treatment for New Coronavirus Pneumonia. Singapore: Springer Singapore.
11. Kriemler, Susi; Radtke, Thomas; Christen, Gregor; Kerstan-Huber, Marta; Hebestreit, Helge (2016): Short-Term Effect of Different Physical Exercises and Physiotherapy Combinations on Sputum Expectoration, Oxygen Saturation, and Lung Function in Young Patients with Cystic Fibrosis, Lung 194 (4), s. 659–664. DOI: 10.1007/s00408-016-9888-x.
12. Lippi, Giuseppe; Mattiuzzi, Camilla (2020): Diagnostic and clinical significance of „atypical” symptoms in coronavirus disease 2019, Polish archives of internal medicine 130 (6), s. 478–480. DOI: 10.20452/pamw.15448. 2 Carfì, Angelo; Bernabei, Roberto; Landi, Francesco (2020): Persistent Symptoms in Patients After Acute COVID-19. w: JAMA 324 (6), s. 603–605. DOI: 10.1001/jama.2020.12603.
13. Ghelichkhani, Parisa; Esmaeili, Maryam (2020): Prone Position in Management of COVID-19 Patients; a Commentary,Archives of academic emergency medicine 8 (1), e48.