Codzienne zabiegi wibroterapii poprawiają sprawność seniorów

Starzenie człowieka jest procesem nieuchronnym. Odsetek osób starszych w populacji Polski osiągnął poziom 25,6%. Według prognozy GUS, liczba ludności w wieku 60 lat, w Polsce w roku 2030 ma wzrosnąć do poziomu 10,8 mln.

Siedzący tryb życia, mała aktywność seniorów, choroby cywilizacyjne oraz nadmierna ilość spożywanych leków, mają fundamentalny wpływ na jakość starzenia. Z roku na rok rośnie liczba oddziałów geriatrycznych, na których leczy się już blisko 30 000 osób. Średnio na jednego seniora, przypada aż 7,2 porad lekarskich, które stanowiło 62,6% wszystkich udzielonych porad ambulatoryjnych w 2020 roku. I choć statystyki wskazują, na ogólnie niepokojąco słabą kondycję fizyczną polskiego seniora, to sytuacja zaczyna się jednak poprawiać za sprawą badań nad poprawą kondycji fizycznej u osób po 60 roku życia.

Badania naukowe, dotyczące wpływu wibroterapii na układ mięśniowy, u osób cierpiących na choroby takie jak np. sarkopenia, dały wysoce pozytywne wyniki. Prof. Bosco z Uniwersytetu Medycznego w Rzymie, stosując przez 12 tygodni zabiegi wibracyjne na mięśnie uda, zauważył zwiększenie maksymalnej siły mięśni oraz wzrost zawartości miozyny (białek „motorycznych” występujących w tkance mięśniowej, zdolnych do przekształcania energii chemicznej w energię mechaniczną, generującą ruch). To doskonała wiadomość dla seniorów z zaburzeniami ruchu oraz chorobami stawów.

Z badania, przeprowadzonego przez polskich badaczy z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (P. Mrozek), wynika, że po sesjach wibroterapii zanotowano zmniejszenie intensywności bólu o 50% w przypadku osób cierpiących na ból przewlekły i o 88% u osób z bólem ostrym. Osoby biorące udział w badaniu znacznie zmniejszyły ilość zażywanych środków przeciwbólowych (o 55% w przypadku pacjentów z bólem chronicznym) i zauważyły poprawę jakości życia. 

W 2015 roku grupa badaczy z Uniwesytetu w Quebec w Kanadzie, pod kierownictwem dr Jean-Alexandre Boucher przeprowadziła ciekawy eksperyment medyczny w grupie 40 ochotników,  w tym 20 z chronicznym bólem okolicy lędźwiowej. Wyniki swoich badań opublikowali w pracy pt: “Wpływ wibracji i zmęczenia mięśni na kontrolę czuciowo-ruchową tułowia u pacjentów z bólem okolicy lędźwiowej”. [Dr Jean-Alexandre Boucher i wsp. z Wydziału Psychologii, Uniwersytetu Quebec w Kanadzie.]

Dr Jean-Alexandre Boucher i współpracownicy w swoim badaniu, zwrócili uwagę na fakt, że miejscowe wibracje mięśni prowadziły do istotnej poprawy kontroli nerwowo-mięśniowej tułowia u pacjentów z chronicznym bólem okolicy lędźwiowej, a to z kolei, do lepszej poprawy postawy pacjentów.  Zła postawa może wpływać na zmęczenie mięśni grzbietu i potęgować efekt bólu.

U osób z chronicznym bólem okolicy lędźwi, często obserwuje się zmiany w niektórych funkcjach fizjologicznych, takich jak zmniejszone czucie, zmienione schematy aktywacji mięśni, zmiany w obszarach somatosensorycznych kory mózgowej oraz utrzymywania poprawnej postawy.

Dziś wiele badań prowadzi się, próbując wykorzystać wpływ stymulacji  wibracjami na aktywację wrzecion mięśniowych przez włókna aferentne Ia,  co prowadzi do odpowiedzi poprzez toniczny odruch wibracyjny (TVR).  Niektóre badania wskazywały na korzystne skutki wynikające z miejscowych wibracji, takie jak znaczny wzrost aktywności mięśni i średnią moc mechaniczną, zarejestrowaną podczas skurczów np. kończyny górnej.

Badania naukowców z Kanady potwierdzają, że wibroterapia stosowana miejscowo, zmniejsza dolegliwości bólowe i może być stosowana jako pełnowartościowa metoda i sposób na ból. 

Pomyślne starzenie się to osiągnięcie wieku starości z małym ryzykiem chorób i niedołężności, z wysoką sprawnością umysłową i fizyczną oraz utrzymaną aktywnością życiową również w sferze kontaktów społecznych i towarzyskich. Regularna aktywność fizyczna, wibroterapia oraz stosowna do wieku dieta,  może w znacznym stopniu spowolnić proces starzenia się organizmu i pozwoli zachować, jak najdłużej sprawność psychofizyczną. Niedobór ruchu może prowadzić do niedołęstwa, a nawet w niektórych przypadkach — do inwalidztwa fizycznego. Jednym z możliwych następstw braku ruchu jest szybko postępująca sarkopenia.

Źródła:

1. Mossakowska M. (red.). (2012) Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce. Termedia Wydawnictwo Medyczne. Poznań. LINK
2. AOTM (2012) Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 227/2012 z dnia 19 listopada 2012 r. o projekcie programu zdrowotnego miasta Katowice „Program profilaktyki dla osób trzeciego i czwartego wieku”. LINK
3. Mazurek J, Szczygieł J, Blaszkowska A, Zgajewska K (2014) Aktualne zalecenia dotyczące aktywności ruchowej osób w podeszłym wieku. Gerontologia Polska 2014: 2,70-75. LINK
4. Gryglewska B: Prewencja gerontologiczna. W: Grodzicki T, Kocemba J, Skalska A: Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Via Medica, Gdańsk 2006: 47–52. LINK 
5. Kaczmarczyk M, Trafiałek E (2007) Aktywizacja osób w starszym wieku, jako szansa na pomyślne starzenie. Gerontologia Polska 2007, 15(4):116–118. LINK
6. Strzelecki A, Ciechanowicz R, Zdrojewski Z (2011) Sarkopenia wieku podeszłego. Gerontologia Polska 2011, 19, 3–4:134–145. LINK
7. Fulle S, Protasi F, Di Tano G, et al. (2004) The contribution of reactive oxygen species to sarcopenia and muscle ageing. Exp Geront 2004.39: 17-24. LINK
8. Bosco C, Iacovelli M, Tsarpela O, et al. (2000) Hormonal responses to whole-body vibration in men. Eur J Appl Physiol 2000, 81: 449-454. LINK
9. Pietrangelo T, Mancinelli R, Toniolo L, Cancellara L, Paoli A, Puglielli C, Iodice P, Doria Ch, Bosco G, D’amelio L, Di Tano G, Fulle S, Saggini R, Fano G, Reggiani C (2009) Effects of local vibrations on skeletal muscle trophism in elderly people. Mechanical, cellular, and molecular events. International LINK
10. Domżał T. Ból przewlekły – problemy kliniczne i terapeutyczne. Pol. Przegl. Neurol 2008;4(1):1-8. LINK
11. Kuty-Pachecka M., Trzebińska M. Ból przewlekły – definicje, modele i terapia poznawczo-behawioralna. Psychiatr Psychol Klin 2018, 18 (1), p. 41-48. LINK
12. Dobrogowski J. Niefarmakologiczne metody leczenia bólu Niefarmakologiczne metody leczenia bólu. Pol. Przegl. Neurol 2007;3(4):272-278. LINK
13. Mrozek P. (2010) Ocena wyników leczenia dolegliwości bólowych kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym masażem wibroakustycznym, Uniwersytet Medyczny w Łodzi. LINK
14. Sang-Soo K, Sung-Bum J, Gi Duck P (2015) Changes in stress hormone levels with the application of vibrations before resistance exercises at different intensities, Journal of physical therapy science 27(9): 2845–2847. doi: 10.1589/jpts.27.2845 LINK
15. Boucher J.A., Abboud J., Nougarou F., Normand M.C., Descarreaux M. The Effects of Vibration and Muscle Fatigue on Trunk Sensorimotor Control in Low Back Pain Patients. PLoS One. 2015; 10(8):e0135838 LINK
16. Dahlin L., Lund I., Lundeberg T., Molander C. Vibratory stimulation increase the electro-cutaneous sensory detection and pain thresholds in women but not in men. BMC Complement Altern Med. 2006; 6: 20. LINK
17. Wunram H.L., Hamacher S., Hellmich M., Volk M., Jänicke F., Reinhard F., Bloch W., Zimmer P., Graf C., Schönau E., Lehmkuhl G., Bender S. & Fricke O. Whole body vibration added to treatment as usual is effective in adolescents with depression: a partly randomized, three-armed clinical trial in inpatients, European child & adolescent psychiatry, Jg. 27, Nr. 5, S. 645-662. LINK
18. Rokutanda T., Izumiya Y., Miura M., Fukuda S., Shimada K., Izumi Y. et al., 2011.  Passive exercise using whole-body periodic acceleration enhances blood supply to ischemic hindlimb. Arterioscler Thromb Vasc Biol 31(12):2872–80. LINK