Na problemy z ograniczoną ruchomością rąk oraz wrażeniem braku siły skarżą się nie tylko osoby starsze. Tego rodzaju trudności doświadczają osoby w różnym wieku, prowadzące różną aktywność fizyczną, w tym także sportowcy. Wśród przyczyn zmniejszonego zakresu ruchomości czy braku siły można wymienić między innymi rozmaite choroby, urazy lub przebyte operacje. Dowiedz się, jak zaradzić tym problemom oraz jaki rodzaj terapii można zastosować.
Z czego mogą wynikać problemy z ruchomością i brakiem siły w rękach?
Problemy z ruchomością rąk oraz zaburzenia związane z ich siłą mogą być objawami poważnych schorzeń neurologicznych lub nowotworów, zatem zawsze należy w pierwszej kolejności podjąć kontakt z lekarzem oraz przeprowadzić odpowiednie badania. Przeważnie do diagnostyki wykorzystuje się badania takie jak EMG, ENG, rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa. Konieczne jest także pobranie próbek krwi.
Z omawianymi problemami często wiąże się także zmniejszone napięcie mięśniowe, które w przypadku dorosłych może być związane z występowaniem zapalenia opon mózgowych, stwardnienia rozsianego czy urazów rdzenia kręgowego. Trudności z ruchomością oraz brakiem siły występują również w związku z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak cukrzyca czy niedoczynność tarczycy. Utrata siły mięśniowej często bywa mylona przez pacjentów z ogólnym przemęczeniem organizmu, związanym np. z natłokiem obowiązków lub nadmiernym wysiłkiem fizycznym, a nawet depresją. Nie jest to jednak to samo.
Warto pamiętać o tym, że niedowład oraz problemy z ruchomością, które pojawiają się nagle, a nie nasilają się stopniowo, mogą być przyczyną udaru. Szczególnie jeśli towarzyszy im opadanie kącika ust, drętwienie kończyn, trudności z mówieniem, ból głowy czy problemy z chodzeniem. Wówczas należy niezwłocznie wezwać pogotowie.
Choroby mięśni (miopatie) i neuropatie
Problemy z ruchomością oraz brakiem siły mogą wynikać z uszkodzenia lub zapalenia nerwów odpowiedzialnych za ruchy ręki, a także z miopatii, czyli zaburzeń dotyczących mięśni.
Chociaż przyczyny obu schorzeń są całkowicie różne, a źródło ich występowania jest zlokalizowane w odmiennych lokalizacjach, to ich skutki bywają dosyć podobne. Zaobserwować można osłabienie mięśni, a czasami pojawia się również ból. Ruchomość ręki jest ograniczona, pacjent ma trudności z wykonywaniem mniej lub bardziej skomplikowanych czynności, a z czasem dochodzi do zaniku mięśni. Bywa, że osoba cierpiąca na miopatie po zgięciu ręki nie może jej wyprostować.
Schorzenie można leczyć przyczynowo lub objawowo. W pierwszym przypadku duże znaczenie ma zastosowanie leków przeciwzapalnych lub glikokortykosteroidów, wyregulowanie sytuacji hormonalnej organizmu (np. w przypadku zaburzeń pracy tarczycy) czy zmiana dotychczas stosowanych leków (jeśli miopatia pojawiła się w wyniku ich zażywania). Oprócz wdrożenia tego rodzaju działań bardzo istotna jest również rehabilitacja.
Urazy, przeciążenia oraz przebyte operacje
Ręce wykorzystujemy do wykonywania praktycznie wszystkich codziennych czynności, zatem są bardziej niż pozostałe części ciała narażone na rozmaite urazy oraz przeciążenia. Szczególnie w przypadku tych drugich, konieczne jest chwilowe zapewnienie rękom odpoczynku i umożliwienie zregenerowania się uszkodzonych struktur.
Wszelkie kontuzje, złamania i zwichnięcia rąk – oprócz zastosowania odpowiednich opatrunków, szyn lub gipsu – wymagają również rehabilitacji. Ćwiczenia zakresu ruchomości należy wdrażać w tym przypadku tak wcześnie, jak tylko się da. O zgodę oraz wyznaczenie momentu na rozpoczęcie terapii należy zapytać lekarza prowadzącego. Niepodjęcie rehabilitacji po urazie może skutkować trwałym zesztywnieniem ręki.
Wibroterapia jako sposób na poprawę ruchomości i siły rąk
Wibroterapia poprawia zakres ruchomości oraz siłę rąk dzięki temu, że wzmacnia mięśnie i poprawia elastyczność tkanek. Oddziałuje powierzchniowo, ale dociera również do głębszych struktur ręki, co zwiększa korzyści z jej stosowania. Ponieważ jej działanie jest wielotorowe, sprawdza się w szerszym spektrum problemów.
Wibroterapia wykorzystuje drgania oscylacyjno-cykloidalne, czyli takie, które emitowane są w trzech kierunkach jednocześnie. Podnosi to skuteczność wibroterapii w odniesieniu do skomplikowanej budowy stawów rąk, a także barków.
Wibroterapia stosowana w terapii rąk
Wibroterapia stosowana jako sposób na poprawę ruchomości rąk oraz siły może przynieść następujące efekty:
- zwiększyć siłę mięśni dłoni, przedramienia, a nawet palców,
- poprawić ruchomość stawów,
- rozluźnić spięte mięśnie i pomóc poradzić sobie z nadmiernym napięciem mięśniowym,
- polepszyć przepływ krwi oraz limfy, co przyczynia się do lepszego odżywienia i ułatwionej regeneracji omawianych struktur,
- odciążyć przeciążone mięśnie.
Moduł Ręce współpracujący z Modułem Plecy marki Vitberg
Firma Vitberg z Nowego Sącza opracowała kilka modułów terapeutycznych, odpowiednich dla poszczególnych partii ciała. Moduł Ręce, który współpracuje z Modułem Plecy, to sposób na poprawę sprawności rąk i ramion. W przypadku uszkodzeń rąk i barków zaleca się używać Modułu Plecy oraz Ręce naprzemiennie. Skuteczność systemu zaproponowanego przez polską markę Vitberg jest potwierdzona licznymi badaniami i certyfikatami.
Dużą zaletą wibroterapii jest to, że umożliwia bezbolesne uzyskiwanie lepszej ruchomości stawu, podczas gdy kinezyterapia często wywołuje u pacjentów ból, co skutkuje ich zniechęceniem do kontynuowania terapii. Ma to szczególne znaczenie w przypadku dzieci oraz osób starszych.
Wibroterapię za pomocą wspomnianych modułów można przeprowadzać samodzielnie w domu.
U kogo należy wdrożyć wibroterapię?
Wibroterapia jest doskonałym rozwiązaniem w przypadku osób nieporuszających się samodzielnie, np. po udarach. Może być dodatkowo pomocna, ponieważ bodźce somatosensoryczne, które są dostarczane za jej pomocą, stymulują korę mózgową i nabywanie nowych umiejętności lub powracanie do sprawności.
W przypadku dolegliwości obejmujących ręce, wibroterapia jest polecana w szczególności osobom, które borykają się ze schorzeniami neurologicznymi, urazami rąk, chorobami zwyrodnieniowymi. Jest rekomendowana także wtedy, gdy zmniejsza się sprawność organizmu w związku z zaawansowanym wiekiem. Wibroterapia jest stosowana przede wszystkim w rehabilitacji, ale korzystać z niej mogą również sportowcy w celu przyspieszenia regeneracji potreningowej lub w czasie wracania do sprawności po kontuzji.
Źródła:
Wearable vibrotactile stimulation for upper extremity rehabilitation in chronic stroke: clinical feasibility trial using the VTS Glove. Seim CE, Wolf SL, Starner TE. J Neuroeng Rehabil. 2021 Jan 23;18(1):14.
Anti-spastic effects of the direct application of vibratory stimuli to the spastic muscles of hemiplegic limbs in post-stroke patients: a proof-of-principle study. Noma T, Matsumoto S, Shimodozono M i wsp. J Rehabil Med. 2012 Apr;44(4):325-30.
Effect of segmental muscle vibration on upper extremity functional ability poststroke: A randomized controlled trial. Annino G, Alashram AR, Alghwiri AA i wsp. Medicine (Baltimore). 2019 Feb;98(7):e14444.
A case report on the use of vibration to improve soft tissue extensibility after major trauma. Brewin M.P., Bexon C.J., Tucker S.C. Journal of Hand Therapy : Official Journal of the American Society of Hand Therapists, 04 May 2017, 30(3):367-371.
Short-Term Effects of Whole-Body Vibration Combined with Task-Related Training on Upper Extremity Function, Spasticity, and Grip Strength in Subjects with Poststroke Hemiplegia A Pilot Randomized Controlled Trial. Jung-Sun Lee, Chang-Yong Kim, Hyeong-Dong Kim. American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation,
01 Aug 2016, 95(8):608-617
