Osteoporoza uznana została przez Światową Organizację Zdrowia ( WHO) za chorobę cywilizacyjną XXI oraz nazwaną epidemią społeczną. A jej ryzyko rośnie wraz z tendencją do starzenia się społeczeństw. Choroba ta nie jest wyłącznie problemem zdrowotnym ale i ekonomicznym, ze względu na koszt leczenia złamań i ich powikłań.
Upadki u starszych osób są problemem powszechnym, niestety co trzecia osoba doznaje złamań. Na ogół są to złamania kręgosłupa, kości ramiennej i szyjki kości udowej. Niebezpieczeństwo tych złamań u seniorów polega na tym, że mogą prowadzić do stałego unieruchomienia a w konsekwencji do śmierci. Powodem częstszej tendencji do upadków jest związane z procesami starczymi , czyli zanikowymi, starzenie się wszystkich układów organizmu. Spowolnieniu ulegają reakcje układu nerwowego, osłabieniu siła mięśni, koordynacja ruchowa a za nią zaburzenia równowagi. Za co trzecim złamaniem kryje się nasilona osteoporoza.
Czy osteoporoza to wyłącznie kobiecy kłopot?
Na osteoporozę, mimo iż występuje także u mężczyzn, chorują głównie kobiety (niestety, na szczęście rzadko, chorują również dzieci).
Trochę statystyki
W Polsce osteoporoza dotyka ok. 30% kobiet i 8% mężczyzn po 50 roku życia. Stwierdzenie nazbyt niskiej masy kostnej nasila się u kobiet po okresie menopauzy a związane jest ze znacznym spadkiem poziomu hormonów, głównie estrogenów [1].
Ach, te hormony…
Estrogeny stymulują wydzielanie przez komórki tarczycy kalcytoniny – regulującej aktywność osteoklastów. Zmniejszenie stężenia estrogenów po menopauzie, nadmiernie aktywuje osteoklasty i związaną z tym osteoporozę.
Wiedz, że…
Osteoporoza – co z nią nie tak? Dobre nawyki współczesnej kobiety.
Problem polega na tym, że osteoporoza to choroba “cicha”, nie boli, nie daje wyraźnych sygnałów i trudno dostrzec, że dzieje się coś złego…., podczas gdy ta, podstępnie “rozkrada” nam kości. Stwierdza się ją podczas kontrolnych badań lub gorzej…. w sytuacji urazu. Stąd tak ważny jest nawyk profilaktycznych badań w wieku okołomenopauzalnym.
Najszybsza utrata masy kostnej następuje w ciągu kilku pierwszych lat po ostatniej miesiączce, dlatego w okresie menopauzalnym kobiety powinny szczególnie zatroszczyć się o zdrowie swoich kości i poddać profilaktycznie densytometrii. Jest to bezbolesny, specjalny rodzaj badania rentgenowskiego, pozwalający określić gęstość mineralną kości.
Czy osteoporoza jest śmiertelna?
Nieleczona może prowadzić do skomplikowanych urazów i ich niebezpiecznych powikłań. To one w około 12% przybliżają ryzyko śmierci w podeszłym wieku.
Osteoporoza mediów.
Nie dajmy się jednak zwariować! Wokół osteoporozy wyrosło wiele mitów, które skrzętnie podsyca przemysł farmaceutyczny. Należy pamiętać, że proces “przerzedzania” masy kości i zmian w jej mikroarchitekturze jest naturalny i związany ze starzeniem organizmu. W wieku 35-80 lat kobiety fizjologicznie tracą około 25% szczytowej masy kostnej [4]. Problem zaczyna się wówczas, gdy różnice są duże i następują za szybko.
Wczesne znaki ostrzegawcze i nieoceniona rola profilaktyki osteoporozy.
Osteopenia, czyli zmniejszanie się struktury kości, stwierdzona we wcześniejszych latach życia, pretenduje do przejścia w stan osteoporotyczny. Wczesne zdiagnozowanie zmian w strukturze kości, daje duże szanse na zahamowanie lub znaczne spowolnienie procesu degradacji. Czasem wystarczą proste metody jak modyfikacja diety, by opóźnić postęp patologii.
Przykładowa dieta dzienna przy osteoporozie. Pamiętaj jednak o konsultacji z Twoim dietetykiem i lekarzem specjalistą.
Śniadanie: Jogurt naturalny z płatkami owsianymi, truskawkami, malinami i bananem. Całość posypana zmielonymi orzechami włoskimi.
Przekąska poranna: Sałatka z ciecierzycy i serka wiejskiego z suszonymi pomidorami, rukolą, posypana siemieniem lnianym.
Obiad: Filet z dorsza w parmezanowej panierce z frytkami z cukinii i zieloną pastą (ugotowany groszek zielony z pietruszką , tymiankiem, czosnkiem i oliwą z oliwek).
Przekąska wieczorna: Koktajl z kefiru i gruszki, z jagodami goji.
Kolacja: Sałatka z brokułami, jajkiem i rzodkiewką, polana sosem jogurtowym, posypana pestkami dyni.
Co, gdy trzeba sięgnąć po inne środki?
Poza farmakologicznymi metodami powstrzymującymi resorbcję kości czy ich modyfikację, nawet biologicznymi lekami najnowszej generacji, naukowcy poszukują innych, wspierających czy alternatywnych, które nie obciążają organizmu tak, jak farmaceutyki czy suplementy.
Wibracje całego ciała ( WBV) są nową, obiecująca metodą leczenia przeciw- oporotycznego u kobiet po przebytej menopauzie. Profesorowie w dziedzinie Ortopedii ze szpitala uniwersyteckiego Hangzhou w Chinach potwierdzili, że wibroterapia o niskiej częstotliwości znacząco zmniejszała ubytek kości w kręgosłupie lędźwiowym u tej grupy kobiet[3].
Solidna praca chińskich naukowców. Wibroterapia – nowym orężem w zmaganiach z osteoporozą.
Po dokonanym po raz pierwszy na tak dużą skalę przeglądzie zebranej literatury ( wnioski z 2519 badań!) i podsumowaniu kilku badań przeprowadzonych przez własny zespół, napisali:
“Sygnały mechaniczne wprowadzone przez wibracje wykazały pobudzenie tworzenia kości. Badania z udziałem zwierząt także wykazały skuteczność WBV w zwiększeniu masy kostnej i poprawie budowy i wytrzymałości kości. Co więcej, niektóre badania kliniczne sugerowały, że WBV mogą korzystnie wpłynąć na gęstość mineralną kości (BMD) u kobiet po menopauzie”
Badania wpływu wibracji na gęstość mineralną kości wykazały także, że poddanie wibracjom całego ciała znajduje zastosowanie jako medyczna prewencja upadków. Poprzez mechaniczne pobudzenie zakończeń nerwowych i receptorów poprawie ulega kontrola i koordynacja ruchów.
Trening wibracyjny może poszerzyć ofertę przeciwdziałania konsekwencjom osteoporozy, poprzez poprawę równowagi i wytrzymałości pacjentów, obniży ryzyko urazowości i ilość złamań osteoporytycznych.
Źródła:
- Shifren JL, Schiff. Role of hormone therapy in the management of menopause
- R. Feldman, Osteoporoza,
- Chiyuan Ma, An Liu, Miao Sun, Hanxiao Zhu and Haobo Wu. Department of Ortopedic Surgery, Seccond Affiliated Hospital, School of Medicine, Zhejiang University, Hangzhou, China Journal of Orthopaedic Surgery and Research ( 2016)
