Stwardnienie rozsiane i wibroterapia

Stwardnienie rozsiane (MS - Multiple Sclerosis) jest najczęstszą przyczyną nieurazowego kalectwa u młodych osób dorosłych. Występujące zaburzenie chodu jest jednym z najczęstszych skutków MS, zgłaszanych przez 85% pacjentów.

Ta z pozoru błaha dysfunkcja uznawana jest przez większość pacjentów za najtrudniejszy, zmieniający życie aspekt choroby. Stopień zaburzenia chodu jest związany ze stopniem niedoborów na różnych funkcjonalnych poziomach neurologicznych. Obejmują one utratę siły mięśni, stopień spastyczności, stopień niestabilności z powodu zaburzenia równowagi oraz stopień zaburzeń sensorycznych. Jak pokazuje jednak badanie z 2017 roku, wibroterapia może okazać się skutecznym sposobem na poprawę funkcjonowania osób ze stwardnieniem rozsianym.  Zanim przejdziemy do wyników badania, przypomnijmy sobie, czym jest SM a czym jest wibroterapia.

Stwardnienie rozsiane (SM) – czym jest?

Stwardnienie rozsiane jest chroniczną chorobą zapalną ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzującą się demielinizacją i utratą aksonów. Przyczyna choroby jest nieznana, jednak, czynniki środowiskowe i genetyczne odgrywają kluczową rolę w jej rozwoju.

Wibroterapia lokalna (miejscowa)

Lokalna wibracja mięśni jest techniką, w której stosuje się bodziec wibracyjny na określony mięsień lub ścięgno. Dzięki temu można zmniejszyć nadmierne napięcie mięśniowe – spastyczność, która może ograniczać zakres ruchu, pogorszyć ogólną sprawność, wywoływać nieprawidłowe ułożenie ciała oraz ból. To wszystko utrudnia wykonywanie codziennych czynności.

Jak wspomniano wcześniej, wibroterapia lokalna jest zabiegiem, w którym stosowany jest bodziec wibracyjny na wybrany mięsień lub ścięgno. Dzięki temu można zmniejszyć spastyczność tego mięśnia niezależnie od choroby lub zaburzenia neurologicznego.

Stosuje się ją w różnych stanach klinicznych np.:

• po udarze mózgu, aby zmniejszyć spastyczność mięśniową oraz poprawić globalne funkcjonowanie organizmu,

• w uszkodzeniach rdzenia kręgowego,

• w zaburzeniach ruchowych takich jak choroba Parkinsona lub dystonia,

• w zaburzeniach proprioceptywnych, aby poprawić stabilność postawy i ogólną równowagę.

Lokalną wibrację mięśni stosuje się jako nową metodę terapeutyczną w leczeniu spastyczności miejscowej. Fakt, że wibracja mięśni aktywuje wrzecionka nerwowo-mięśniowe włókien dośrodkowych, wysyłając do mózgu sztuczną, ale jednocześnie realistyczną, wielomięśniową wiadomości, która jest identyczna, jak naturalna odpowiedź włókien dośrodkowych.

Popraw jakość swojego życia z SM

Program Neuro RS pozwala obniżyć dolegliwości bólowe i spastyczność w bezpieczny dla organizmu sposób

Wibroterapia kontra SM – wystarczyły 3 dni

Wspomniane we wstępie badanie z 2017 r. obejmowało 14 pacjentów, ze zdiagnozowanym stwardnieniem rozsianym. Wszyscy pacjenci cierpieli na spastyczność kończyny dolnej z niewielką lub nawet brakiem reakcji na leki (Gabapentin, Lioresal, Sirdalud, Valium, Benzodiazepine). Aparat do wibroterapii umieszczono dwustronnie na mięśniu czworogłowym, blisko przyczepu mięśnia prostego uda oraz na mięśniach przykręgosłupowych w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Terapia stosowana była przez 30 min przez 3 kolejne dni. Aparat pracował w niskiej amplitudzie 0,2–0,5 mm i częstotliwości 100 Hz. Tym samym działanie wibroterapii poniżej wartości progowej, wykorzystywało dwa mechanizmy: postrzegania złudnych ruchów oraz wywołania tonicznego odruchu wibracyjnego (TVR).

Po zabiegach zauważono znaczący wzrost ruchomości w obrębie biodra, stawu kolanowego i skokowego. Związane to było nie tylko z obniżeniem spastyczności, ale również z wpływem bodźca wibracyjnego na dostarczanie bodźców zmysłowych do Ośrodkowego Układu Nerwowego .

Wibroterapia – nadzieja dla chorych na SM?

Stosowanie zabiegów wibroterapii na mięśnie uda i grzbiet umożliwia poprawę pobudzenia funkcjonalnego nerwów odpowiedzialnych za różne czynności ruchowe. Po zabiegach zauważa się poprawę chodu poprzez zmniejszenie spastyczności u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym. Nawet u tych, którzy nie reagują na działanie doustnych leków antyspastycznych. Dodatkowo wibroterapia  zmniejsza ból i poprawia jakość życia, o czym świadczą kolejne badania naukowe

Po eksperymencie przeprowadzonym na Uniwersytecie w Konstanz (Niemcy), stwierdzono:

• zwiększenie pokonanego dystansu pacjentów w czasie 6 minut o prawie 15% w grupie poddanej treningowi wibracyjnemu, w porównaniu do 3% w grupie bez treningu wibracyjnego (4.5-krotna poprawa w porównaniu do grupy kontrolnej).
• Badani z grupy poddanej wibracji, nie zgłosili żadnych efektów ubocznych w trakcie realizacji programu.

Czytaj więcej o tym badaniu: link

Jest to zatem bez wątpienia dobra wiadomość dla osób chorujących na stwardnienie rozsiane oraz zmagających się z nieprawidłowym, nadmiernym napięciem mięśni (spastycznością). Na podstawie wyników badań można uznać  tę metodę za bezpieczną, dobrze tolerowaną, łatwą w zastosowaniu o długotrwałych efektach. Wibroterapia może być skuteczną metodą  w rehabilitacji pacjentów ze stwardnieniem rozsianym z wysokim stopniem niepełnosprawności i spastycznością kończyn dolnych.

Źródła:

1. Camerota F, Celletti C, Di Sipio E et al. (2017) Focal muscle vibration, an effective rehabilitative approach in severe gait impairment due to multiple sclerosis. J Neurol Sci 372: 33–39
2. Effects of whole-body vibration training on physical function in patients with Multiple Sclerosis
   Christoph Hilgers, Annegret Mundermann, Hartmut Riehle, Christian Dettmers ,  NeuroRehabilitation 32 (2013), 655-663,doi: 10.3233/NRE-130888